پیشینه و ادبیات روحیه معلمان

در فرهنگ و بستر روحیه به شرح زیر معنی شده است:
الف – حالت روانی و عاطفی (مانند اشتیاق، اعتماد یا وفاداری) یک فرد یا گروه نسبت به وظایف یا کارهای موجود.
ب- نوعی احساس هدف مشترک نسبت به یک گروه.
ج- سطح آسایش روحی فرد براساس عواملی از قبیل احساس قصد و اطمینان نسبت به آینده (۱۹۹۳، ص ۷۴۸).
عده ای گفته اند که «روحیه» به منزله قدرتی است که بر رفتار انسان تأثیر می گذارد. این عده روحیه را چون گرسنگی می پندارند که عدم وجود آن دارای نشانه هایی است و معتقدند که آن نشانه ها در افراد به صورتهای گوناگون نشان داده می شود، مانند غیبتهای مکرر، اعتصاب، کناره گیری از کار و تصادمات بیش از حد با همکاران و اظهار نارضایتی و شکایت درباره ی مسائل ناچیز و غیره (شاهرکنی، ۱۳۸۱، ص ۲۷).
از نظر گوردن روحیه عبارت از درجه رضایتی است که کارمند از ارضای نیازمندیهای خود به وسیله ی شغلش تحصیل می کند. اسمیت و وستن روحیه را رضایت حاصل از تمایل و علاقه با کوشش و مجاهدت در نیل به هدفهای یک گروه خاص می دانند چیلد عقیده دارد که روحیه مستلزم انگیزش در جهت هدفها و اطمینان به حصول منظورهای گروه و حالت آسایش و رفاهی است که کار موثر و امیدبخش را میسر می سازد. فیفنر عقیده دارد که روحیه موضوع اغفال کننده ای است که برای آن به تعداد اشخاصی که روحیه را تعریف می کنند، تعریف وجود دارد، زیرا روحیه از دید افراد مختلف معانی متفاوت دارد. از نظر روانشناسان روحیه به فرد مربوط می شود. در حالی که علوم اجتماعی آن را به عنوان یک پدیده اجتماعی می نگرد، انسان شناسان آن را به صورت تعادل اجتماعی توجیه می کنند و «افراد خوش بین» آن را در قالب خوش بینی تفسیر می نمایند، حال آنکه مصلحان اجتماعی آن را امری مربوط به سطح زندگی و فقر می پندارند. طرفداران فروید روحیه را به ثبات عاطفی نسبت می دهند، در حالی که اصحاب مذهب احتمالاً آن را اعتقاد معنوی فرد و پایبندی به آن می دانند. وایت اظهار نظر می کند که هر گونه تعریفی از روحیه که محدود به رضایت از شغل مدیریت باشد، ناقص است و اگر بنا باشد بستگیهایی بین روحیه و میزان تولید قرار شود، لازم است که از روحیه مفاهیم وسیعتر و کاملتری داشته باشیم. در حقیقت لازم است روحیه با انگیزه ای توأم باشد. کیت دیویس عقیده دارد گرچه برای روحیه تعاریف متعدد و مختلف وجود دارد، با وجود این مدیران برای آن تعریفی نسبتاً علمی و ثابت دارند و روحیه را عبارت از رفتار افراد و گروهها نسبت به محیط کار و همکاری داوطلبانه ی آنها با حداکثر توانایی فردی در جهت تحصیل حد اعلای منافع و سوداگری، می دانند (گروهی از اساتید و نویسندگان مدیریت، ۱۳۷۰، صص ۷۲ و ۷۳).

فهرست مطالب

تعاریف روحیه
روحیه و رضایت شغلی
عوامل تشکیل دهنده روحیه
ارتباط روحیه با خصوصیات فردی
عوامل موثر در روحیه
ابعاد یا اجزای روحیه
انواع روحیه
عوامل موثر در ایجاد روحیه مثبت و مناسب
علائم و شاخصهای روحیه مثبت
شرایط عالی بودن روحیه
علائم تضعیف روحیه
جایگاه روحیه در چرخه کار
ارتباط روحیه با کارآیی
ارتباط روحیه معلم با فرایند تدریس و یادگیری
سنجش روحیه
چهار رهنمود برای به وجود آوردن جوی که به روحیه بالا منجر می شود
بررسی ارتباط بین جو سازمانی با شاخصهای انگیزش، روابط انسانی و …
منابع
منابع فارسی
منابع انگلیسی